W tytule referatu: "Sądownictwo a Konstytucja Europejska" wymieniono na pierwszym miejscu sądownictwo. Jednakże ciężar zagadnienia leży w rozwiązaniach zawartych w Konstytucji Europejskiej.

Dlatego zacznę od podkreślenia znaczenia tej Konstytucji dla  sądownictwa, aby następnie odnieść się  powołania w Warszawie Europejskiej Akademii Sędziowskiej , jako do konsekwencji konstytucyjnie umocowanego doskonalenia prawników europejskich.

 Jak stwierdza wybitny znawca prawa europejskiego Werner Weidenfeld Europa w sposób magnetyczny obejmuje coraz więcej zadań i  poszerza krąg państw członkowskich. Nie jest to przy tym patos lub wizja lecz rezultat oczekiwania, by dla dobra wspólnego zostały  w sposób odpowiedzialny zrealizowane określone zadania.

Takie założenie leżało u podstaw uchwalenia  "Traktatu Konstytucyjnego Przez Radę Europejską  w maju 2-4 r. w Brukseli i  jego podpisania  pod koniec października 2004 r.

Traktat Konstytucyjny, który powstawał  na bazie projektu  przygotowywanego w latach 2001- 2003  zakłada  Reformę Europejskich Umów, co powinno być  zrealizowane po dokonaniu formalnej ratyfikacji przez Państwa Członkowskie. Do tej pory jest to więc  tylko projekt  reformy Unii Europejskiej.

Projekt ten został zbudowany na bazie reformatorskich umów ( Maastricht 1992, Amsterdam - 1997 i Nizza - 2001 r.). Zdobyte na tej bazie  polityczne i instytucjonalne doświadczenia doprowadziły do powołania w grudniu 2001 r. Europejskiego Konwentu. Przygotowywane przez ten Konwent projekty były  przedmiotem uzgodnień z szefami państw i rządów, jak również Ministrów Spraw Zagranicznych. Do szczególnie  kontrowersyjnych kwestii należy sposób głosowania w przypadku braku jednomyślności. Dyskusja na temat podziału głosów jest zwłaszcza   w Polsce  bardzo dobrze znana. Na konferencji rządów państw członkowskich 18 czerwca 2004 r.  miało miejsce  spotkanie z udziałem 25 państw.

Uroczyste podpisanie nastąpiło w Rzymie 29 października 2004 r. Teraz  podpisany Traktat wymaga ratyfikacji, na podstawie przepisów obowiązujących w tym zakresie w poszczególnych państwach członkowskich. Podczas gdy np. w Niemczech Traktat  może być ratyfikowany przez Parlament większością dwóch trzecich głosów,  to w Polsce prawodawca przewiduje Referendum Konstytucyjne. Jeżeli procesy ratyfikacyjne przebiegną pomyślnie to traktat wejdzie w życie 1 listopada 2006 r.

Traktat Konstytucyjny ma podwójna niejako naturę. Z jednej strony ustanawia unię Obywateli, z drugiej natomiast Unię Państw, realizowaną przez władze publiczne i prawo europejskie. Obywatele sprawują w stosunku do Unii Europejskiej prawo demokratycznej kontroli, w szczególności przez wybór Parlamentu Europejskiego Z drugiej strony instytucje europejskie mają uprawnienia rozstrzygające wynikające z demokratycznej delegacji Państw Członkowskich. Charakterystyczne jest to, że zmiana Traktatu może być wprowadzona również dopiero po ratyfikacji przez poszczególne państwa członkowskie. W szczególności każde państwo Członkowskie może, zgodnie ze swoimi przepisami prawa konstytucyjnego rozstrzygnąć także o wystąpieniu z Unii Europejskiej, a ta instytucja wystąpienia, nie była przewidziana w dotychczasowych umowach.

Ponadto, udało się wprowadzić do Preambuły Konstytucji Europejskiej  obok zasad takich jak: kultura, religia, czy dziedzictwo humanistyczne Europy, również nienaruszalne i niezbywalne prawa człowieka, takie jak: wolność, demokracja, równość, państwo prawa, jako wartości uniwersalne.

Aby dobrze zrozumieć systematykę Dzieła Konstytucyjnego, należy wiedzieć, że składa się on z czterech części. Pierwsza z nich, zawiera podstawowe regulacje Unii Europejskiej, takie jak definicja, przedstawienie wartości i celów, regulacje dotyczące obywatelstwa, przynależności, instytucji oraz instrumentów prawnych. Pierwsza część, tak zwana podstawowa, jest zaskakująco krótka, gdyż obejmuje w 60 artykułów i daje pogląd na najważniejsze aspekty europejskiego systemu prawnego.

Druga część zawiera treść niezmienionej Karty Praw Podstawowych.

Trzecia część zawiera niektóre regulacje dotychczasowego Traktatu o Utworzeniu Wspólnoty Europejskiej.  Część ta zawiera regulacje dotyczące polityki zewnętrznej i polityki bezpieczeństwa, jak również wzajemnej współpracy w zakresie policji, sądownictwa oraz w szeroko rozumianych sprawach karnych.

Czwarta część zawiera postanowienia przejściowe i końcowe. Znajdują się tu również stanowiące integralną część Konstytucji protokoły i załączniki, mające w szczególności charakter interpretacyjny w stosowaniu Konstytucji w obecnym jej brzmieniu. To krótkie wprowadzenie do problematyki Traktatu Konstytucyjnego było niezbędne przed przejściem do zasadniczego tematu Sądownictwa.

W części Traktatu zatytułowanym  "Instytucja i Organy Unii" w art. 29 znajdujemy uregulowanie dotyczące Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Trybunał ten zapewnia poszanowanie prawa wykładni  i stosowania Konstytucji Europejskiej.  Prawa członkowskie natomiast są zobowiązane do zapewnienia skutecznej ochrony sądowej w dziedzinach objętych prawem Unii Europejskiej.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej obejmuje Trybunał Sprawiedliwości, Sąd i sądy wyspecjalizowane. Cytowany przepis Konstytucji Europejskiej przewiduje więc funkcjonowanie sądu i sądów wyspecjalizowanych. W skład Trybunału Sprawiedliwości  wchodzi jeden sędzia z każdego Państwa Członkowskiego. Trybunał ten jest wspierany przez rzeczników generalnych. Z kolei w skład sądu wchodzi również co najmniej jeden sędzia z każdego Państwa Członkowskiego.

Sędziowie i rzecznicy generalni Trybunału Sprawiedliwości oraz sędziowie Sądu są wybierani spośród osobistości o niekwestionowanej niezależności, mających określone kwalifikacje (wskazane w art. III-355 i III 356).Są oni mianowani za wspólnym porozumieniem przez rządy Państw członkowskich na okres 6 lat, z tym , że mogą być powoływani ponownie. Art. 354 Konstytucji przewiduje, że Trybunał Sprawiedliwości jest wspomagany przez ośmiu rzeczników generalnych, których liczba może być zwiększona na wniosek Trybunału Sprawiedliwości, skierowany do Rady.

Rolą rzecznika generalnego jest publiczne przedstawienie, przy zachowaniu całkowitej bezstronności i niezależności, uzasadnionych wniosków w sprawach, które zgodnie ze Statutem Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, wymagają jego interwencji. Artykuły 355 i 356 regulują, jakie wymogi i kwalifikacje muszą posiadać Sędziowie Trybunału Sprawiedliwości oraz Sądu. Sędziowie i rzecznicy generalni Trybunału Sprawiedliwości są wybierani spośród osób o niekwestionowanej niezależności i mających kwalifikacje wymagane w ich państwach członkowskich - do zajmowania najwyższych stanowisk sądowych lub spośród prawników o uznanych wysokich kompetencjach.

Przy wyborze sędziów Sądu niższej instancji - wymogi odnośnie kwalifikacji są już nieco mniejsze, oprócz wiadomego elementu niezależności wystarczy, że posiadają oni uprawnienia do wykonywania zawodu sędziego najwyższych instancji. W celu zaopiniowania kandydatów do wykonywania funkcji sędziego przed ich mianowaniem ustanawia się komitet, który składa się z siedmiu osobistości wymienionych w art. 357 Konstytucji. Członków Trybunału Sprawiedliwości mianują rządy państw członkowskich.

Częściowe odnowienie składu sędziowskiego i składu rzeczników generalnych następuje co 3 lata. Prezes zarówno Trybunału Sprawiedliwości, jak i Sądu nie jest wybierany przez poszczególne rządy państw członkowskich, lecz przez sędziów na okres 3 lat, przy czym dopuszczalna jest jego kolejna kadencja. Dla prawników jest pewnym zaskoczeniem, że regulaminy nie są uchwalane przez ustawodawcę z udziałem Parlamentu Europejskiego, lecz sam Trybunał Sprawiedliwości i Sąd te regulaminy ustanawia, jednakże przewiduje się, że uchwalenie wymaga zgody Rady.

Zarówno Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej, jak i  Sądy są uregulowane w Konstytucji Europejskiej bardzo wyraźnie. Natomiast w  świetle art. 359  ustawy europejskie mogą utworzyć przy Sądzie Sądy wyspecjalizowane, do rozpoznawania w pierwszej instancji niektórych kategorii skarg wniesionych w szczególnych dziedzinach. Ustawy europejskie są przyjmowane na wniosek Komisji i po uprzedniej konsultacji z Trybunałem Sprawiedliwości albo na wniosek Trybunału Sprawiedliwości i po konsultacji z Komisją. Sądy te orzekają w szczególnych dziedzinach, jako Sądy I instancji. Od orzeczeń wydanych przez Sądy wyspecjalizowane przysługuje prawo odwołania się do Sądu.

Ustawa europejska w sprawie utworzenia Sądu wyspecjalizowanego określa zasady dotyczące składu tego Sądu i precyzuje zakres przyznanych mu uprawnień. Kryteria wyboru sędziów Sądów wyspecjalizowanych są natomiast uregulowane w Konstytucji. Wybierani są spośród osób o niekwestionowanej niezależności i mogących zajmować stanowiska sędziowskie. Są oni mianowani przez uchwałą Rady podejmowaną jednomyślnie. Sądy wyspecjalizowane przyjmują regulamin w porozumieniu z Trybunałem Sprawiedliwości, który to regulamin podlega zatwierdzeniu przez Radę.

Właściwość Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości i Sądu uregulowana jest w art. 358 do 374 Konstytucji. Trybunał Sprawiedliwości kontroluje legalność ustaw europejskich i europejskich ustaw ramowych, aktów Rady, Komisji i Europejskiego Banku Centralnego, innych niż zalecenia i opinie, oraz aktów Parlamentu Europejskiego i Rady Europejskiej, zmierzających do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich. Kontroluje również legalność aktów organów i jednostek organizacyjnych Unii, które zmierzają do wywarcia skutków prawnych wobec podmiotów trzecich.

Dla realizacji powyższych celów Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej jest właściwy do orzekania w zakresie skarg wniesionych przez państwo członkowskie, Parlament Europejski, Radę lub Komisję, podnoszących zarzut braku kompetencji, naruszenia istotnych wymogów proceduralnych, naruszenia Konstytucji lub jakiejkolwiek reguły prawnej związanej z jej stosowaniem lub nadużyciem władzy.

Ogromne  znaczenie ma to, że Konstytucja wyraźnie stwierdza, że każda osoba fizyczna lub prawna może na takich samych warunkach,  wnieść skargę na akty których jest adresatem lub które dotyczą jej bezpośrednio i indywidualnie oraz na akty regulacyjne, które dotyczą jej bezpośrednio i nie wymagają środków wykonawczych.

Jak zauważamy, Konstytucja ogranicza regulację sądownictwa do szczebla europejskiego, podczas gdy rezygnuje całkowicie z wpływania na ustrój sądownictwa w poszczególnych państwach członkowskich.

To nie oznacza jednak, że Konstytucja Europejska pozostaje bez wpływu na sądownictwo narodowe. Konstytucja mianowicie reguluje prawa obywateli Unii Europejskiej, które są zawarte w art. 107 do 110,  czyli w drugiej części tzw. Karty Praw Podstawowych Unii. Zasadnicze znaczenie ma art. 107, w myśl którego każda osoba, której prawa i wolności zagwarantowane przez prawo Unii zostały naruszone, ma prawo do skutecznego środka prawnego przed Sądem, zgodnie z warunkami przewidzianymi w tym artykule.

Każda osoba ma prawo do sprawiedliwego i jawnego rozpatrzenia jej sprawy w rozsądnym terminie przez niezawisły i bezstronny Sąd ustanowiony uprzednio na mocy ustawy.

Każda osoba ma możliwość uzyskania pomocy prawnej, skorzystania z pomocy obrońcy i przedstawiciela. Pomoc prawna jest udzielana osobom, które nie posiadają wystarczających środków, w zakresie w jakim jest ona konieczna dla zapewnienia skutecznego dostępu do wymiaru sprawiedliwości.

Obok przedstawionych praw podstawowych, dotyczących ochrony prawnej również zasadnicze znaczenie ma ustawodawstwo. Te dotąd skomplikowane Instrumenty Unii zostały w Konstytucji nieco uproszczone i zhierarchizowane. Powstanie 6 źródeł prawa, a mianowicie: ustawy europejskie, europejskie ustawy ramowe, rozporządzenia europejskie, decyzje europejskie, zalecenia i opinie.

Regulacje te można znaleźć w postanowieniach wspólnych, dotyczących wykonywania kompetencji Unii w art. 33 do 37. Szczególne znaczenie ma art. 33, który definiuje akty ustawodawcze. Najwyższym aktem ustawodawczym jest ustawa europejska, o zasięgu ogólnym. Wiąże ona w całości i jest bezpośrednio stosowana we wszystkich państwach członkowskich.

Europejska ustawa ramowa jest aktem ustawodawczym, który wiąże każde państwo członkowskie, do którego jest kierowana, w odniesieniu do rezultatu, który ma zostać osiągnięty, całkowicie pozostawiając organom krajowym swobodę wyboru formy i środków.

Rozporządzenie europejskie jest aktem o charakterze nieustawodawczym o zasięgu ogólnym, służącym do wprowadzenia w życie aktów ustawodawczych i niektórych postanowień Konstytucji. Może ono wiązać w całości i być bezpośrednio stosowane we wszystkich państwach członkowskich albo wiązać państwa członkowskie, do których jest kierowane, w odniesieniu do rezultatu, który ma zostać osiągnięty, całkowicie pozostawiając organom krajowym swobodę wyboru formy i środków.

Decyzja europejska jest aktem o charakterze nieustawodawczym wiążącym w całości. Decyzja, która wskazuje adresatów, wiąże tylko tych adresatów.

 Ostatnie miejsce w hierarchii aktów prawnych Unii Europejskiej zajmują zalecenia i opinie, które nie mają mocy wiążącej.

Jest rzeczą jasną, że na ustawodawstwo państw członkowskich największy wpływ wywierają ustawy europejskie, które mają zasięg ogólny, co oznacza, że są bezpośrednio wiążące państwa członkowskie. Również ustawy ramowe, które wymagają wprowadzenia w życie przez ustawodawcę państwowego, zgodnie z wyznaczonym przez instytucje europejskie rezultatem, który ma zostać osiągnięty - również mają wpływ na sądownictwo wewnętrzne, jeżeli oczywiście zostaną wprowadzone w życie przez ustawodawcę.

Największy wpływ na sądownictwo wewnętrzne, według przekonania mają postanowienia Konstytucji dotyczące wolności, bezpieczeństwa i prawa, uregulowane w art. 257, bowiem Unia ułatwia dostęp do wymiaru sprawiedliwości, w szczególności poprzez zasadę wzajemnego uznawania orzeczeń sądowych i decyzji pozasądowych w sprawach cywilnych.

Konstytucja zawiera także ważne postanowienia dotyczące współpracy w sprawach cywilnych i karnych. Oprócz zasady swobodnego przemieszczania się, Unia Europejska rozwija współpracę w zakresie sądowego i pozasądowego uznawania orzeczeń. Do tych celów uruchamiane są środki do ujednolicania przepisów w państwach członkowskich. Aby umocnić współpracę zostaną wprowadzone najsilniejsze rangą akty prawne, mianowicie ustawy europejskie lub europejskie ustawy ramowe.

Za pomocą tych środków ma zostać zapewnione:

1.     wzajemne uznawanie orzeczeń sądowych i decyzji pozasądowych pomiędzy państwami członkowskimi,

2.     dostęp do dokumentów sądowych i pozasądowych,

3.     zgodność obowiązujących norm kolizyjnych i przepisów zapobiegających konfliktom dotyczącym kompetencji,

4.     współpraca w zakresie gromadzenia dowodów,

5.     efektywny dostęp do prawa,

6.     eliminowanie konfliktów związanych z procesem cywilnym,

7.     rozwój metod alternatywnych związanych z rozstrzyganiem sporów,

8.     kontynuacja doskonalenia sędziów i pracowników wymiaru sprawiedliwości

 

Kwestie związane z prawem rodzinnym regulowane będą przez ustawy europejskie lub ustawy ramowe Rady. W tym wypadku wymagane jest wysłuchanie opinii Parlamentu Europejskiego i decyzji Rady. Jeśli chodzi o prawo rodzinne, mamy do czynienia z przypadkiem szczególnym, a mianowicie na wniosek Komisji - Rada może wydać decyzję europejską, na mocy której aspekty związane z prawem rodzinnym zostaną uregulowane w ten sposób, że będą miały zasięg europejski, w związku z czym będą musiały być przeniesione do prawa wewnętrznego poszczególnych państw członkowskich.

         W zakresie współpracy w sprawach karnych Konstytucja zapewnia wysoki standard, bowiem współpraca w sprawach karnych w Unii opiera się na zasadzie wzajemnego uznawania orzeczeń i decyzji sądowych oraz obejmuje ujednolicenie przepisów ustawowych i wykonawczych państw członkowskich w poszczególnych dziedzinach.

         Inaczej jest w kwestii współpracy w sprawach cywilnych, gdzie środki związane z ujednoliceniem przepisów – mogą zostać uchwalone, natomiast w sprawach karnych jest jednoznacznie stwierdzone, że ujednolicenie pewnych przepisów prawa musi nastąpić jak najszybciej.

         A więc chodzi o:

a)     ustanowienie zasad i procedur zapewniających uznawanie w całej Unii wszystkich orzeczeń i decyzji sądowych,

b)    zapobieganie i rozstrzyganie sporów o właściwość pomiędzy państwami członkowskimi,

c)     wspieranie szkolenia sędziów i innych pracowników wymiaru sprawiedliwości,

d)    ułatwienie współpracy pomiędzy sądowymi lub równoważnymi organami państw członkowskich w odniesieniu do postępowania w sprawach karnych i wykonywania decyzji.

 

Dla poszczególnych sfer kryminalnych takich jak: terroryzm, handel ludźmi, wykorzystanie seksualne kobiet lub dzieci, handel narkotykami, nielegalny handel bronią, pranie brudnych pieniędzy, korupcja, fałszerstwo pieniędzy, kryminalna działalność komputerowa, przestępczość zorganizowana - europejskie ustawy ramowe mogą ustanowić normy minimalne odnoszące się do określonych przestępstw oraz kar w dziedzinie poważnej przestępczości o wymiarze transgranicznym, wynikające z rodzaju lub skutków tych przestępstw lub ze szczególnej potrzeby wspólnego ich zwalczania.

 

     A więc staje się wyraźnym, że za pomocą tych środków możemy silnie wywierać wpływ na wymiar sprawiedliwości i ustawodawstwo w poszczególnych państwach członkowskich. Powstaje konieczność zwracania bacznej uwagi na akty prawne instytucji europejskich nie tylko przez samych sędziów, lecz również przez wszystkie osoby, których dotyczą sprawy prawne, jak również wprowadzania ich w życie.

 

     A zatem wzrasta zadanie wszystkich uczestników wymiaru sprawiedliwości w szerokim tego słowa znaczeniu. Nie wystarczy bowiem znajomość samego prawa państwa członkowskiego, bo ciągły napływ europejskich aktów prawnych wymaga więcej od przedstawicieli wszystkich zawodów prawniczych, sędziów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy i prokuratorów.

 

Do tego dochodzą jeszcze bilateralne i multirateralne umowy pomiędzy państwami. Oczywiście nie sposób jest, bez odpowiedniego instytucjonalnego systemu doskonalenia prawników ogarniecie przez nich tak ogromnego zakresu wiedzy.

 

Twórcy Konstytucji Europejskiej oczywiście ten problem zauważyli, dlatego wśród instrumentów, które mają posłużyć do polepszania współpracy wymiaru sprawiedliwości zarówno w sprawach cywilnych jak i karnych, przewidziano obowiązek doskonalenia sędziów i prokuratorów, jak również innych pracowników szeroko pojętego wymiaru sprawiedliwości.

 

     Oznacza to wprowadzenie  wyraźnego konstytucyjnego obowiązku wszystkich państwa członkowskich, odnośnie przywiązania szczególnej wagi do zapewnienia tym grupom zawodowym optymalnych możliwości doskonalenia zawodowego. Nakłada to na  ministerstwa sprawiedliwości poszczególnych państw członkowskich obowiązek stworzenia odpowiednich możliwości kształcenia.

W RFN, zarówno państwo, jak i poszczególne landy stworzyły akademie sędziowskie, przeznaczone dla poszczególnych grup zawodowych pracowników szeroko pojętego wymiaru sprawiedliwości.

 

     Uważam, że błędem polityki wymiaru sprawiedliwości w Niemczech  jest jednak to, że obowiązek doskonalenia sędziów i prokuratorów ma charakter fakultatywny, a nie obligatoryjny.

 A więc tylko od samych zainteresowanych  zależy, czy będą się dalej doskonalili, czy nie zaniechają doskonalenia zawodowego.

 

     Uważam, że jest to niedopuszczalne rozwiązanie. W innych zawodach wymagane jest wszak  ustawiczne doskonalenie, a jego zaniechanie może być podstawą do stwierdzenia błędu  w sztuce, mogący zrodzić odpowiedzialność cywilnoprawną bądź karną.

Mam nadzieję, że w Polsce nie zostanie popełniony analogiczny błąd, a doskonalenie sędziów i prokuratorów będzie   obowiązkowe.

 

     W Konstytucji Europejskiej wyraźnie przewidziano obowiązek doskonalenia dla sędziów, prokuratorów i pracowników wymiaru sprawiedliwości. Tymczasem również doradztwo prawne wykonywane przez adwokatów, notariuszy, radców prawnych, czy pracowników wydziałów prawnych w urzędach, gminach oraz  w innych  instytucjach i zakładach wymaga poszerzania wiedzy na temat ustawodawstwa i także oni powinni permanentnie dążyć do doskonalenia wiedzy w tym zakresie.

 

     A więc przedstawiciele wspomnianych zawodów według mojego przekonania powinni obligatoryjnie uczestniczyć w tego typu sympozjach i konferencjach szkoleniowych. Jestem przekonany,  że takie doskonalenie jest jedną z metod zwalczania słabości wymiaru sprawiedliwości i prowadzi także do odciążenia sądów. Myślę, że w Polsce,  tak samo jak w Niemczech obserwuje się wzrastające obciążenie sądów spowodowane  wzrostem liczby spraw, zwłaszcza w sprawach gospodarczych, związanych z rozwojem gospodarczym.

 

Konieczność doskonalenia wszystkich czynnych grup zawodowych oznacza potrzebę istnienia także w Warszawie  Europejskiej Akademii Sędziowskiej lub Europejskiej Akademii Prawa.

 W Niemczech powstała już Akademia Sędziowska w mieście Trier. W moim przekonaniu potrzebujemy takiej instytucji również w europejskich państwach wschodnich, zważywszy na to że Polska jest największym nowym państwem członkowskim, spośród tych, które ostatnio przystąpiły do Unii Europejskiej.

 

     Naturalnie jestem świadomy, że państwo polskie jest związane z Europejską Akademią Sędziowska w Trier, niemniej jednak sądzę ze istnieje ogromna potrzeba utworzenia Europejskiej Akademii Sędziowskiej we wschodnim bloku. Nowe państwa członkowskie mają ogromne zapotrzebowanie w pozyskaniu wiedzy na temat prawa Unii Europejskiej. Europejska Akademia Sędziowska w Trier nie będzie  w stanie sprostać zapotrzebowaniu ze strony nowych  państw członkowskich. Do tego również dochodzi czynnik kosztowy, związany z funkcjonowaniem drugiej Akademii Sędziowskiej w Warszawie. A więc pozwólcie mi Państwo na koniec przedstawić mój pogląd dotyczący tej kwestii, tj.  argumentacji na poparcie inicjatywy związanej z nową Europejską Akademią Prawa w Warszawie.

Akademia ta, podobnie jak Europejska Akademia Prawa w Trier,  powinna umożliwiać prawnikom zrozumienie ratio legis przepisów prawa europejskiego,  ułatwiać poznawanie i stosowanie tych przepisów w praktyce.

W tym celu powinno się w ramach wspomnianej Akademii zaproponować wszystkim prawnikom - praktykom możliwość pogłębiania wiedzy i wymiany doświadczeń w zakresie wszelkich aspektów prawa europejskiego w ramach systematycznie prowadzonych  seminariów i konferencji szkoleniowych. Sedziowie, prokuratorzy, adwokaci , radcowie prawni, notariusze, prawnicy zatrudnienie w instytucjach państwowych, samorządowych  i gospodarczych a także inne osoby zajmujące się problematyka prawna powinni  mieć możliwość  zapoznania się we wspomnianej Akademii z wszystkimi możliwymi aspektami prawa europejskiego. W szczególności  powinno to być możliwe w ramach Konferencji, seminariów, kursów, kolokwiów eksperckich i innych  tego typu projektów doskonalenia zawodowego, a także poprzez udostępnianie publikacji i kontaktów między prawnikami  stosującym prawo, a  centrami decyzyjnymi w Brukseli , Luksemburgu lub Strasburgu. Europejska Akademia powinna prawnikom praktykom umożliwiać wymianę doświadczeń przez stwarzanie forum do dyskusji i wymiany poglądów.

Jeśli chodzi o formę prawną, mogłaby być ona analogiczna do tej, jaka ma Europejska Akademia w Trier.

Będzie bowiem ona realizować w końcu te same cele.

W każdym razie środki finansowe powinny być przeznaczane tylko na realizację wspomnianych celów Akademii i żadna osoba nie powinna czerpać z funkcjonowania Akademii w sposób odbiegający od jej celów statutowych,  korzyści finansowych.

 

Europejska Akademia w Trier powstała w 1992 r. Możliwości doskonalenia zawodowego od początku zostały udostępnione adwokatom, sędziom i innym prawnikom-praktykom, przy czym uwzględniono prawie wszystkie dziedziny prawa, aby  przez regularne doskonalenie i forum dyskusyjne umożliwiać zapoznawanie się z aktualnym stanem prawnym. Parlament Europejski  zalecił bowiem już w 1990 r. stworzenie takiego centrum kształcenia podyplomowego prawników, aby poprawić sytuację w zakresie wdrażania przepisów prawa europejskiego.

 Motorem projektu był Peter Cäsar  Minister Sprawiedliwości, jeden z najlepszych niemieckich specjalistów w zakresie prawa i polityki, członek Parlamentu Europejskiego, który sformułował i doprowadzi w Parlamencie Europejskim do  zajęcia przez ten Parlament  wspomnianego wyżej stanowiska i poparcia dla  projektu Akademii. Aby doprowadzi ć do zrealizowania projektu powstało  Stowarzyszenie Wspierania Europejskiej Akademii Prawa.

To stowarzyszenie po  utworzeniu Akademii zajęło się wspieraniem jej działalności. Jako pierwszy do wspierania Akademii zjednany został rząd  Luxemburga. Następnie Komisja Europejska zapewniła regularne finansowanie. Na siedzibę Europejskiej  Akademii Prawa wybrano Trier, z uwagi na bliskość  Luksemburga, a także z tego powodu, że w tym mieście funkcjonowała Krajowa Akademia Sędziowska i 8 i 9 listopada 1991 r. nastąpiło uroczyste otwarcie tej Akademii, a do projektu przystąpiło następnie 14 państw członkowskich UE. W 1998 r.  Akademia ta uzyskała  siedzibę w Centrum Kongresowym Landu Rheinland-Pfalz.

Organami Europejskiej Akademii Prawa SA: Rada, Kuratorium i Zarząd i Biuro Zarządu. Członkowie Rady, Kuratorium i  Zarządu Akademii pełnią swoje funkcje honorowo, natomiast biuro zarządu zatrudnia pracowników.

Rada, która składa się z przedstawicieli założycieli Fundacji i państw członkowskich Unii Europejskiej, ma za zadanie  rozstrzygać o ogólnej linii działalności Akademii. Rada powołuje Kuratorium oraz Zarząd i Biuro Zarządu. Nadto do zadań Rady należy uchwalanie i planów i  przyjmowanie  sprawozdań Biura Zarządu.

Spośród swoich członków Rada wyłania prezydenta i wiceprezydenta.

Kuratorium jest organem doradczym Zarządu i Biura Zarządu, przede wszystkim przy   przygotowywania programu.

Składa się z osobistości, które zasiadają w organach Unii Europejskiej,  jak również osobistości reprezentujących świat prawniczy i gospodarczy, specjalizujących się w prawie europejskim.

Zarząd jest trzy osobowy i reprezentuje Akademię na arenie politycznej , zwłaszcza w stosunku  do państw członkowskich UE i fundatorów.  Zarząd funkcjonuje na podstawie ogólnych  wytycznych Rady. Rolą zarządu jest wdrożenie i rozwinięcie  zaleceń Rady.

 Biuro Zarządu składa się z dyrektora i dwóch jego zastępców, którzy pochodzą z państw członkowskich Unii Europejskiej. Do zadań tego Biura należy kierowanie  bieżącą działalnością na własna odpowiedzialność w ramach ogólnej linii wytyczonej przez Radę. Rada wspiera działalność Zarządu, z tym że Zarząd  współdziała z Biurem Zarządu.

Do obowiązków biura Zarządu należy przygotowanie posiedzenia Rady oraz propozycji dotyczących działalności Akademii.

Biuro Zarządu jest także prawnym reprezentantem Akademii.

     Wspomniane wyżej Stowarzyszenie wspierania Europejskiej Akademii Prawa w Trier jest organizacją  skupiającą osoby fizyczne oraz  organizacje wokół realizacji celu, jakim jest praca na rzecz w finansowego i merytorycznego wspierania Akademii.

     Centrum Kongresowe Europejskiej Akademii Prawa składa się z sal wykładowych przeznaczonych do odbywania kongresów, seminariów, dyskusji a także podejmowania Gości. Sale wykładowe, które mogą pomieścić 200 uczestników i inne sale umożliwiają jednoczesne doskonalenie 400 osób. Sale są klimatyzowane i wyposażone w środki nowoczesnej techniki.

Nowoczesne techniki symultanicznego tłumaczenie jednocześnie w kilku pomieszczeniach, powoduje, że Centrum Kongresowe Europejskiej Akademii Prawa pełni też rolę idealnego miejsca na międzynarodowe konferencje.

     Mam nadzieję, ze tymi informacjami nie tylko pobudziłem Państwa zainteresowanie dla instytucji Akademii, lecz także spotkałem się z Państwa zrozumieniem potrzeby funkcjonowania takiej Akademii w Warszawie, która wychodzi naprzeciw potrzebom kształceniowym  wszystkich osób stosujących prawo w Europie Środkowej i Wschodniej.