KONFERENCJA STOWARZYSZENIA OBYWATELSKICH INICJATYW
ORAZ
CENTRUM INFORMACJI I EDUKACJI UNII SPÓŁDZIELCÓW MIESZKANIOWYCH W POLSCE



"Udział gmin i spółdzielni mieszkaniowych w realizacji nowego programu budownictwa mieszkaniowego w Polsce"

Warszawa, 31 marca 2006 r.



        Odbywająca się w gmachu Ministerstwa Transportu i Budownictwa Konferencja, nad którą patronat naukowy sprawowała Wyższa Szkoła Handlu i Prawa im. Ryszarda Łazarskiego w Warszawie, zgromadziła przeszło 120 uczestników z całej Polski, w tym przedstawicieli gmin, deweloperów, Zarządów Budynków Komunalnych, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych z całej Polski.
W referacie Wiceministra Transportu i Budownictwa, Pełnomocnika Rządu do Spraw Rządowego Programu Budownictwa Mieszkaniowego Piotra Stycznia na temat: "Nowy program budownictwa mieszkaniowego a rozwój gospodarczy Polski" (odczytanym na Konferencji przez Marka Zawiślaka - Dyrektora Departamentu Strategii i Rozwoju Mieszkalnictwa w Ministerstwie Transportu i Budownictwa) zaakcentowano, iż rozwój rynku mieszkaniowego w Polsce wymaga spójnych i oddziaływujących systemowo na rynek zmian w obszarach warunkujących proces inwestycyjny w budownictwie mieszkaniowym. W programie prac rządowych zakłada się podjęcie jeszcze w tym roku wielu istotnych, wzajemnie uwarunkowanych i zintegrowanych działań" dotyczących poprawy gospodarowania gruntami i przestrzenią, ograniczania wzrostu cen na rynku mieszkaniowym, poprawy bezpieczeństwa transakcji mieszkaniowych, gospodarowania istniejącym zasobem mieszkaniowym, jak również efektywnych instrumentów wsparcia finansowego mieszkalnictwa w ramach solidarnej polityki gospodarczej". Rząd nie jest w tych założeniach - zaznacza Referat Ministra - "fundatorem mieszkań, ale jedynie regulatorem rynku mieszkaniowego".

Od prawej: Irena Buczyńska, Prezes Stowarzyszenia Syndyków, arch. Tadeusz Stasiński (Monachium), dr Horst Riese, Wiceprezes Niemiecko-Polskiego Stowarzyszenia Mieszkalnictwa, Rozwoju Miast i Ekologii (Berlin), dr Krystyna Krzekotowska, wiceprezes Stowarzyszenia Obywatelskich Inicjatyw i Marek Zawiślak Dyrektor Departamentu Strategii i Rozwoju Mieszkalnictwa w Ministerstwie Transportu i Budownictwa.

Z kolei Wiceprezydent Niemiecko-Polskiego Stowarzyszenia Mieszkalnictwa, Rozwoju Miast i Ekologii dr Horst Riese przedstawił problematykę Funduszy Europejskich, w tym przewidywane nowe możliwości przeznaczania ich na rozwój i rewitalizację budownictwa mieszkaniowego.
Jako prezes dużej spółdzielni mieszkaniowej w Berlinie, dr Horst Riese, który jest jednocześnie Prezesem Stowarzyszenia Wspierania Spółdzielczości, podzielił się swymi doświadczeniami związanymi z tworzeniem i realizacją programów wspieranych przez Fundusze Europejskie. Przedstawił formy współdziałania licznych aktorów działających w dziedzinie zarządzania osiedlami mieszkaniowymi, miastami oraz dzielnicami miast. Przypomniał rodzaje Funduszy Europejskich i zasady ich funkcjonowania.
Przypomniał również trudności, na jakie napotkały spółdzielnie w b. NRD, dopóki na nastąpiła harmonizacja ich statutów z europejskim prawem spółdzielczym oraz wdrożenie nowych rozwiązań tego prawa do praktyki spółdzielczej. Sprzyjała temu ożywiona wymiana doświadczeń, co mogłoby być pomocne dla przezwyciężenia trudności, na jakie napotyka polska praktyka w tej dziedzinie.

Od prawej: Irena Buczyńska, Prezes Stowarzyszenia Syndyków, arch. Tadeusz Stasiński (Monachium), dr Horst Riese, Wiceprezes Niemiecko-Polskiego Stowarzyszenia Mieszkalnictwa, Rozwoju Miast i Ekologii (Berlin), dr Irena Kleniewska radna Rady m. st. Warszawy i wykładowca WSHiP, Jerzy Krzekotowski radca prawny i Prezes Polskiego Stowarzyszenia Mieszkalnictwa
oraz Jacek Szczeciński Dyrektor Unii Spółdzielców Mieszkaniowych

Zmiany w prawie mieszkaniowym, w tym w ustawie o własności lokali oraz o ochronie praw lokatorów i związane z tym nowe kompetencje gmin i wspólnot mieszkaniowych przedstawione zostały przez dr I. Kleniewską, wykładowcę WSHiP im. R. Łazarskiego w Warszawie - radną rady m. st. Warszawy oraz przez J. Krzekotowskiego, radcę prawnego i Prezesa Polskiego Stowarzyszenia Mieszkalnictwa.
Na koniec w dyskusji panelowej na temat system prawa mieszkaniowego oraz szans i barier rozwoju budownictwa mieszkaniowego wzięli udział: dr K. Krzekotowska, Kierownik Podyplomowego Studium Zarządzania i Pośrednictwa w Obrocie Nieruchomościami WSHiP, J. Szczeciński, Dyrektor Biura Unii Spółdzielców Mieszkaniowych w Polsce i I. Buczyńska, Prezes Stowarzyszenia Syndyków, Rzeczoznawców i Doradców Gospodarczych.
W ożywionej wymianie poglądów zwrócono uwagę na wady i zalety spółdzielczej formy zarządzania nieruchomościami oraz stosunkowo nowej formy zarządzania, jaką jest wspólnota mieszkaniowa uregulowana ustawą z 1994 r. o własności lokali.
Podano wiele przykładów niespójnych rozwiązań prawa mieszkaniowego, których nie da się usunąć w drodze zabiegów interpretacyjnych, a zatem konieczna jest interwencja ustawodawcza. Sytuację pogarsza niekiedy stanowienie tzw. prawa miejscowego przez rady gmin i miast, które określają niektóre definicje pojęć prawa mieszkaniowego w sposób sprzeczny z terminologią ustawową. Dotyczy to w szczególności pojęcia lokalu socjalnego, które ustawodawca definiuje w sposób określający minimalne granice standardu mieszkaniowego.
Tymczasem w przepisach wspomnianego prawa miejscowego bezpodstawnie wprowadza są górną granicę owego standardu mieszkaniowego, któremu powinien odpowiadać lokal socjalny, co utrudnia realizację wyroków eksmisyjnych.
Konieczna reforma prawa - jak zgodnie podkreślano w debacie - powinna mieć charakter systemowy, gdyż częste fragmentaryczne zmiany prawa nie tylko nie poprawiają sytuacji, ale tworzą nowe luki prawne i wewnętrznie sprzeczne normy prawne, których stosowanie w praktyce przysparza wielkie trudności.
Wskazano na konieczność poprawy bezpieczeństwa transakcji mieszkaniowych w szczególności przez zmianę prawa upadłościowego i zapewnienie nabywcom lokali mieszkalnych pierwszeństwa zaspokojenia ich wierzytelności w przypadku upadłości dewelopera lub spółdzielni mieszkaniowej.
Zwrócono uwagę, że szczególnie duże trudności i bariery występują przy pozyskiwaniu Funduszy Europejskich (m.in. Krystyna Piasecka, Prezes Katowickiej Spółdzielni Mieszkaniowej, dr Krzysztof Lachowski, Krajowa Rada Spóldzielcza), które - jeżeli się ich w porę nie przezwycięży - mogą opóźnić lub utrudnić wykorzystanie owych Funduszy. Zebrani (przedstawiciele przeszło 100 gmin, wspólnot i spółdzielni mieszkaniowych oraz organizacji pozarządowych) uchwalili w związku z tym zamieszczony poniżej Apel do Ministra Transportu i Budownictwa, wyrażając zarazem gotowość włączenia się do inicjatyw i działań na rzecz ich pokonywania.
W tym celu wielu uczestników zgłaszało postulat i gotowość uczestnictwa w stałym forum wymiany poglądów i doświadczeń z udziałem - jak to miało miejsce na Konferencji - wszystkich podmiotów i aktorów działających na rynku mieszkaniowym, a także z udziałem skupionych w organizacjach pozarządowych obywateli - odbiorców usług mieszkaniowych, powołanych i uprawnionych do uczestniczenia w społecznych konsultacjach na ten temat.

Przed wejsciem do Sali Obrad w Ministerstwie Transportu i Budownictwa, od lewej: dr Irena Kleniewska, radna Rady m. st. Warszawy i wykladowca w WSHiP, dr Horst Riese, Wiceprezes Niemiecko-Polskiego Stowarzyszenia Mieszkalnictwa, Rozwoju Miast i Ekologii, dr Krystyna Krzekotowska, Kierownik Podyplomowego Studium Zarzadzania i Posrednictwa w Obrocie Nieruchomosciami Wyzszej Szkoly Handlu i Prawa w Warszawie im. R. Lazarskiego
oraz  red. Beatrice Repacki (korepondentka niemiecka)

Wychodząc naprzeciw tym postulatom organizatorzy przygotowali program następnej międzynarodowej Konferencji, która odbędzie się w Warszawie, w dniu 19 maja 2006 r. - w Wyższej Szkole Handlu i Prawa im. R. Łazarskiego w Warszawie przy ul. Świeradowskiej 43 s. 130 - również pod naukowym patronatem tej uczelni.
Będzie to zarazem jedna z ostatnich konferencji z cyklu Konferencji polsko-niemieckich zorganizowanych m.in. przez Stowarzyszenie Obywatelskich Inicjatyw, Polsko-Niemieckie Stowarzyszenia Prawników, Unię Spółdzielców Mieszkaniowych i Centrum Edukacji "Jurysta" z okazji Roku Polsko-Niemieckiego.
Wykorzystaniu tego forum także dla usprawnienia ważnych i trudnych w tej dziedzinie prac legislacyjnych będzie sprzyjał udział w Konferencji zaproszonych polskich i niemieckich parlamentarzystów.

Serdecznie zapraszamy do współpracy!

dr Krystyna Krzekotowska
Wiceprezes Stowarzyszenia Obywatelskich Inicjatyw oraz
Wiceprezes Polsko-Niemieckiego Stowarzyszenia Prawników